Php .htaccess Kullanımı

Php ile bir web sitesi yazılıyorsa elbette .htaccess kullanımına da gerek duyuluyordur. Bunun ilk ve en önemli nedeni kullanıcı dostu url yapısı oluşturma. Bazı yönlendirmeleri de bu dosyamızın içerisinde belirleyeceğiz. .htaccess dosyası ile SEO ve kullanıcı dostu bağlantılar oluşturma ,Subdomain ya da dizin yönlendirme , Hata sayfalarını yönlendirme , Belirli IP adresine izin verme/engelleme , Bazı bot ve web servislerinin erişimini engellemek ,Özel dizinleri şifrelemek , İçeriklerin başka sitelerde kullanılmasını engelleyebilir ve daha fazlasını yapabilirsiniz.

Htaccess ile neler yapılabilir?

• SEO dostu URL’ler oluşturabilme. site.com/post.php?postid=11 yerine site.com/post-icerik gibi
• Subdomain ya da dizin yönlendirmeleri. site.com girildiğinde www.site.com’a yönlendirme gibi
• “404 sayfa bulunamadı” gibi tüm hata sayfalarını istenilen yere yönlendirebilme. site.com/olmayan-sayfa-asdasd girildiğinde sizin belirlediğiniz bir sayfa açılabilir.
• Sitenizin tamamına ya da bir dizine sadece belirli bir IP’nin girebilmesini sağlayabilirsiniz. Siteniz yapım aşamasındayken sadece sizin girip diğerlerini yapım aşamasında sayfasına yönlendirebilirsiniz. 
• Özel dizinlere erişim engelleme. Sadece include edilen php dosyalarının olduğu bir klasörün kullanıcılar tarafından girilmesini engelleyebilirsiniz.
• Bazı web servisi botlarının sitenizi taramasını engelleyebilirsiniz. Hoşunuza gitmeyen bir web arama motorunun ya da spam bir web servisinin sitenizi taramasını engelleyebilirsiniz. 
• Özel dizinlerinizi şifreleyebilirsiniz. PHP ile bir dizin kontrol sistemi yazmaya uğraşmak yerine hemen bir kaç satır htaccess komutu ile istediğiniz dizine şifre ile girilmesini sağlayabilirsiniz.
• Resimlerinizin başka sitelerde görünmesini engelleyebilirsiniz. Başka sitelerde sizin sitenizdeki resimlerin gösterilmesini engelleyerek sunucunuzun bant genişliğin başka sitelerce harcanmasını önleyebilirsiniz. (bu yöntemin adı hotlink diye geçer)
• Ve bu yukarıda sayılanların haricinde bu yöntemleri bir arada kullanarak çok daha fazlasını yapabilirsiniz.

Yukarıda bizlere .htaccess kullanımıyla vaat edilenleri sırasıyla gerçekleştirelim.

SEO ve kullanıcı dostu bağlantılar oluşturma

Seo ve kullanıcı dostu url kullanımı için iki adet yöntem mevcuttur. İlki GET yöntemi ile sayfa değerini almak , ikincisi ise  “REQUEST_URI” kullanmak. Kullanım tercihi tamamen size kalmış , ikisi de aynı işi yapacaktır.

İlk yöntem GET metodu ile yapmak

Öncelikle bir içerik sayfa.php‘miz olsun ve örnek amaçlı switch ile sayfaları tanımladığımızı varsayalım.

if(!isset($_GET['sayfa'])) { // eğer boşsa anasayfa varsayalım.
   $sayfa = 'anasayfa';
} else {
   $sayfa = $_GET['sayfa'];
}
 
switch($sayfa) {
case 'iletisim':
   echo '<h2>İletişim</h2>';
   echo '<p>Bize bilgi@site.com adresinden ulaşın!</p>';
   echo '<p><a href="/">Anasayfa</a></p>';
   break;
 
case 'hakkinda':
   echo '<h2>Hakkında</h2>';
   echo '<p>19 yaşında web master harunalp.com</p>';
   echo '<p><a href="/">Anasayfa</a></p>';
   break;
 
case 'anasayfa':
   echo '<h2>Sitemehoşgeldin!</h2>';
   echo '<p><a href="harunalp.com/hakkinda">Hakkında</a><br/>';
   echo '<a href="/iletisim">İletişim</a></p>';
   break;
 
default: // hiç birisi değilse 404 varsayalim
   echo '<h2>Bulunamadı!</h2>';
   echo '<p>bu sayfa yok , yeni bir arama yapın.</p>';
}

Şuan htaccess kullanmadan bu sayfamızı “sayfa.php, sayfa.php?sayfa=hakkinda, sayfa.php?sayfa=iletisim” şeklinde kullanabiliriz. Fakat bildiğiniz gibi bu kullanım kullanıcı dostu değil ve google için de pek etik olduğunu söyleyemeyiz. Bu url yapısını seo uyumlu yapmak için http://harunalp.com/seo-uyumlu-url-yapisi-olusturma-htaccess/ makalemi okuyabilirsiniz. Yine de burada nasıl bir yol izleneceğine değinelim. İlk olarak bir “.htaccess” dosyasına ihtiyacımız var. Ana dizine gelip bir .htaccess dosyası oluşuruyoruz. FTP gibi bir program kullanıyorsanız ve izin vermiyor ise normal bir metin belgesi açarak içerisine kodları yazdıktan sonra kaydedip öyle sunucunuza atabilirsiniz. .htaccess dosyamızın içindeki kodlar şu şekilde olmalı.

RewriteEngine On
RewriteBase /
RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} !-f
RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} !-d
RewriteRule ^(.*)$ sayfa.php?sayfa=$1 [QSA,L]

Bu kodla yaptığımız şeyi tanımlayacak olursak ; normalde kullanıcı siteadi.com/iletisim yada siteadi.com/hakkimda gibi sayfalara girmeye çalıştığında ana sayfaya yani sayfa.php ye dönecekti.Ama artık yukarıdaki kodlar sayesinde sayfa url’si bir bakıma arka planda “sayfa.php?sayfa=iletisim” şeklinde çalışır. Sadece url farklı ama iş bakımından aynı. Link sonundaki .php uzantısını kaldırmak isterseniz bu makalemi okumanızı tavsiye ederim.

İkinci yöntemi ise REQUEST_URI ile yapmak

Bu yöntem de diğer yöntem ile hemen hemen aynı. Tek fark $_GET[‘sayfa’] yerine $_SERVER[‘REQUEST_URI’] ile parametreyi almak. Fakat burada request uri ile alırsak “/” işaretini de veriyor.Bu değeri substr fonksiyonu ile kaldırıyoruz. Parametreyi aldığımız ilk beş satırı şu şekilde güncelleyebiliriz.

$sayfa = substr($_SERVER['REQUEST_URI'], 1); // ilk "/" karakterini atlıyoruz.
if(!empty($sayfa)) { //değer boş ise anasayfaya yönlendir
   $sayfa = 'anasayfa';
}

.htaccess dosyamızda da bu yönteme özel bir satırlık değişiklik yapıyoruz.GET parametresi tanımladığımız kısmı siliyoruz ve yerine :

RewriteRule ^(.*)$ sayfa.php?sayfa=$1 [QSA,L]
// yerine
RewriteRule ^(.*)$ sayfa.php [L]

Subdomain ya da dizin yönlendirme

Bu işlem bu web sayfasında da mevcut. Siteye başına “www” koyarak da koymayarak da ulaşmak mümkün. web sitenize iki adresi yazarak da girilebiliyor haliyle google bunu iki ayrı domain gibi değerlendirebiliyor.Web sitenizin bu bakımdan  popülerliği dağıtılmış oluyor.

RewriteEngine On
RewriteCond %{HTTP_HOST} harunalp.com[nc]
RewriteRule (.*) //www.harunalp.com/$1 [R=301,L]

Tam tersini de yapabilirsiniz.

RewriteEngine On
RewriteCond %{HTTP_HOST} www.phpr.org [nc]
RewriteRule (.*) http://phpr.org/$1 [R=301,L]

Ek olarak dizin yönlendirme de oldukça basit. İki farklı seçenek var. Kalıcı yönlendirme yani 301 yönlendirmesi ve geçici yönlendirme yani 302 yönlendirmesi. Kalıcı yönlendirmede arama motorları eski indexleri yeni indexler ile değiştirirken 302 yönlendirmesinde ise sadece yeni url’ye girip indexleri tarar.